کاربرد بتن مگر و نحوه اجرا بتن مگر

کاربرد بتن مگر و نحوه اجرا بتن مگر

بتن‌ها انواع مختلفی دارند و بر اساس ویژگی‌ها و مشخصات خود در پروژه‌های ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بتن مگر یکی از بتن‌های پرکاربرد در ساحتمان‌سازی است که بیشتر برای آرماتوربندی و صفحه‌گذاری از آن استفاده می‌گردد. در این مطلب به بررسی کاربرد بتن مگر و نحوه اجرا بتن مگر به همراه مزایا و معایب آن می‌پردازیم. ادامه مطلب را از دست ندهید و با ما همراه باشید.

بتن مگر چیست؟   

این بتن نوعی بتن ساخته شده با سیمان کم است. به طور تقریبی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم سیمان بر متر مکعب برای ساخت این بتن نیاز است. به این بتن کاربردی، بتن نظافت و یا بتن رگلاژ نیز می‌گویند. از این بتن برای آماده‌سازی سطح خاکبرداری شده استفاده می‌شود تا آرماتوربندی و صفحه‌گذاری به بهترین نحو انجام گیرد. این بتن در میان بتن‌های غیرمسلح قرار می‌گیرد. از آنجایی که میزان آب این بتن بیشتر از سیمان آن است، به عنوان یک بتن پایه شناخته می‌شود.

در مکان‌هایی که سطح آن ناهموار است و همچنین برای پوشش زمین‌های خاکی می‌توان از این بتن استفاده کرد. بدین شکل سطحی کاملا صاف و یکدست برای اجرای سایر مراحل پروژه ایجاد می‌شود. زمانی که بتن‌های دیگری بر روی این بتن قرار داده شوند، یک لایه بسیار قوی و مطلوب برای ساختمان‌سازی به‌وجود می‌آید.

ترکیبات اصلی بتن مگر

برای اینکه کاربرد بتن مگر، نحوه اجرا به همراه مزایا و معایب آن را بررسی کنیم به سراغ ترکیبات اصلی این بتن می‌رویم. ترکیبات بتن مگر بسیار حائز اهمیت است و باید مورد توجه قرار گیرد. سیمان، مصالحی مثل شن و ماسه و آب از جمله ترکیبات اصلی ساخت این بتن هستند. در کنار این متریال از مواد افزودنی و روان‌کننده‌ها نیز استفاده می‌شود. نحوه ترکیب این مواد و میزان مصرف هر کدام بستگی به نظر پیمانکار پروژه دارد.

به طور کلی میزان آب مگر بیشتر از میزان سیمان آن است. به همین دلیل این بتن حالت خشک‌تری نسبت به دیگر بتن‌ها دارد. به طور کلی حتی اگر سایر مواد نیز افزایش یابند و همچنان سیمان بتن کم باشد، حالت خشک آن حفظ خواهد شد و تغییری از این نظر نمی‌کند. این بتن به دلیل داشتن حجم کم به عنوان یک بتن لاغر در نظر گرفته می‌شود. به همین دلیل سنگدانه‌ها برای حرکت با محدودیت‌هایی روبرو می‌شوند.

بررسی کاربرد بتن مگر

کاربرد بتن مگر برای کسانی که می‌خواهند از این بتن برای ساختمان‌سازی استفاده کنند بسیار حائز اهمیت است. در ادامه مهم‌ترین کاربردهای این بتن را ارائه می‌دهیم.

• اصلی‌ترین کاربرد این بتن به عنوان پوششی محافظتی از سازه است. برای اینکه خاک آب بتن را جذب نکند از این لایه پوششی استفاده می‌گردد.
• استفاده از این بتن برای عدم نفوذ سیمان به خاک بسیار ضروری است.
• بتن مگر باعث آماده‌سازی خاک شده تا پی‌ریزی‌های لازم به درستی انجام شود.
• در صورتی که پس از خاکبرداری، سطح کف تراز نباشد باید از این بتن استفاده شود. بدین شکل سطح کاملا یکدست و یکنواخت خواهد شد.
• برای این که بتن اصلی فونداسیون با سطح خاک در تماس نباشد از بتن مگر استفاده می‌گردد.
• اجرای فونداسیون نیاز به یک سطح صاف دارد که لازمه آن استفاده از این بتن می‌باشد.
• برای اینکه فضای خالی در حین پروسه ساخت و ساز پر شود، می‌توان از این بتن استفاده نمود.
• در راهسازی و جاده‌سازی از این بتن به صورت گسترده استفاده می‌شود. زیرا این بتن استحکام جاده را افزایش می‌دهد.

ضخامت و ارتفاع بتن مگر چقدر است؟

ضخامت و ارتفاع بتن مگر بسیار حائز اهمیت است و باید به آن توجه شود. به طور کلی ضخامت این نوع بتن می‌تواند بین ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر باشد. در هر بار اجرا باید ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر بیشتر از فونداسیون بتن‌ریزی انجام شود‌. برای اینکه ارتفاع بتن در حد استاندارد باشد باید از بنچ مارک یا کد سطح مبنای پروژه اطلاعات لازم را دریافت کنید. در واقع این کدها از نقشه استخراج شده‌اند و شما می‌توانید کد ارتفاع لازم برای بتن را بدست آورید.

نکات طلایی برای اجرای بتن مگر

برای اجرای بتن مگر باید نکاتی را در نظر داشته باشید.  این نکات به شما کمک می‌کند تا پروسه بتن‌ریزی و مراحل بعدی را به درستی انجام دهید. رعایت این نکات سبب ساخت یک ساختمان استاندارد، مستحکم و بادوام می‌گردد. پس هرگز با سهل‌انگاری و بی‌توجهی از این نکات رد نشوید.

• پیش از اجرای بتن مگر ، شفته آهک را کاملا مرطوب کنید تا پس از بتن‌ریزی، آب آن را به خود جذب نکند.
• برای جلوگیری از پوک شدن بتن باید سطح خاک را پیش از بتن‌ریزی مرطوب کنید. بدین شکل خاک نیاز به آب نداشته و آب بتن را به خود جذب نمی‌کند.
• برای اینکه اجرای بتن کاملا صحیح و اصولی باشد باید ابزارآلات و ماشین‌آلاتی که نیاز است را فراهم کنید.
• پیش از اینکه بتن مگر اجرا گردد باید مقاومت شفته آهک را بسنجید. این کار باید زمانی انجام شود که مقاومت شفته آهک به ۵.۱ کیلوگرم بر سانتیمتر رسیده باشد. در این مقاومت رد کفش پس از گذشتن از روی شفته بر روی آن باقی نمی‌ماند.
• پس از اینکه مواد لازم برای ساخت بتن در دستگاه بتونیر قرار گرفت باید دو دقیقه پس از افزودن آب، مخلوط گردد. پس از آن می‌توان بتن‌ریزی را اجرا نمود. 
• سطح بتن مگر نباید ناهموار و ناصاف باشد. به همین دلیل پس از اجرا باید آن را صاف و یکدست کنید. بدین شکل آرماتور‌بندی نیز به درستی اجرا می‌گردد.
• پس از اینکه بتن‌ اجرا شد با توجه به دمای هوا باید سطح آن تا حدود ۱۰ ساعت مرطوب نگه داشته شود. با توجه به فصل و دمای هوا این زمان می‌تواند کاهش یا افزایش یابد.

شرایط ساخت و استفاده از بتن مگر 

بتن مگر یک بتن غیر‌سازه‌ای است پس می‌توان آن را به صورت آماده خرید و یا اینکه به صورت دستی تولید کرد. معمولا برای پروژه‌های بزرگ که زمان اتمام پروژه مهم است از بتن‌های آماده استفاده می‌کنند. این کار باعث افزایش کیفیت و سرعت ساخت و ساز شده و بر دوام ساختمان نیز می‌افزاید. اگر می‌خواهید از بتن آماده استفاده کنید پس باید توجه داشته باشید که با توجه به پایین بودن عیار بتن مگر برای انتقال آن تا محل اجرا باید عیار آن را دست کم ۲۰۰ در نظر بگیرید.

 اگر چنین نباشد یا باید مسیر تراک میکسر را باز کنید تا بتن به شکل شوتی در مقطع تعبیه شده تخلیه شود و یا اینکه بتن را با وسایلی مثل دامپر، فرغون و سایر موارد حمل و در محل تخلیه کنید‌. پس از ساخت متریال بتن باید فورا آن را اجرا کنید زیرا اگر پروسه اجرای بتن طولانی شود، مواد در دیگ تراک سفت می‌شوند. در صورتی که می‌خواهید به صورت دستی به تخلیه بتن بپردازید باید نیروی کار را افزایش دهید تا بتن‌ریزی سریع انجام شود.

ابزارآلات و ماشین‌های لازم برای ساخت بتن مگر

در صورتی که می‌خواهید از بتن آماده استفاده کنید پس دیگر نیازی به تهیه ماشین خاصی نیست. فقط باید برای حمل و اجرای بتن با توجه به محل تخلیه آن تا محل استقرار تراک میکسر، فرغون یا دامپر تهیه کنید. در صورتی که می‌خواهید بتن مگر را در کارگاه بسازید پس باید دستگاه بتونیر برقی یا بنزینی را به صورت روزانه کرایه کنید. علاوه بر این باید برای پخش و اجرای بتن ریسمان برای کروم بندی بین نقاط، بیل، تخته ماله، شمشه فلزی، چکمه لاستیکی، دستکش بنایی و دستکش کار تهیه نمایید.

طرح اختلاط بتن مگر

محاسبه آنلاین طرح اختلاط بتن

به نسبت اختلاط مصالح بتن و مصالح مصرفی، طرح اختلاط می‌گویند. بعضی از پیمانکاران به دلیل غیرسازه‌ای بودن این بتن معتقدند که نیازی به رعایت طرح اختلاط در بتن نیست. توجه داشته باشید که گاهی همین بی‌توجهی‌ها باعث به هدر رفتن زمان و هزینه‌ها می‌گردد. پس باید برای اختلاط بتن به تمام نکات و قوانین توجه شود.

در بتن‌های سازه‌ای باید بتن توسط آزمایشگاه تست شود و تمام مراحل آن با دقت انجام گیرد. بی‌توجهی به مراحل ساخت بتن سازه‌ای ممکن است باعث عدم داشتن مقاومت لازم و حتی تخریب بتن شود. با این وجود برای ساخت بتن مگر نیازی به تست در آزمایشگاه نیست و با رعایت طرح اختلاط می‌توان بتن مناسبی را ساخت. طرح اختلاط یک متر مکعب بتن مگر به صورت زیر است:

میزان سیمان: ۱۵۰ کیلوگرم

میزان آب: ۷۵ تا ۸۰ لیتر

میزان سنگدانه: ۱۸۰۰ کیلوگرم

ظرفیت بتونیر: ۲۵۰ لیتر ظرفیت اسمی و ۲۰۰ لیتر ظرفیت واقعی

برای اینکه یک متر بتن بسازید باید اعداد را تقسیم بر ۵ کنید.

رده‌بندی مقاومت بتن‌ها

برای اینکه طرح اختلاط تعیین شود ابتدا باید مشخص شود که بتن مگر پذ کدام رده‌بندی قرار دارد. به طور کلی بتن‌ها از نظر مقاومت به صورت C10، C15، C20، C25، …C70 دسته بندی می‌شوند. عدد درج شده بعد از حرف C بیانگر مقاومت بتن بر اساس مگاپاسکال است. بتن‌های بعد از C20 در گروه سازه‌ای قرار می‌گیرند.

پس بتن‌های غیرسازه‌ای مثل بتن‌مگر از C20 به پایین هستند. برای اینکه مقاومت بتن‌ مشخص شود باید نمونه‌گیری انجام شود. در ساخت و ساز‌های شهری نمونه‌گیری برای این بتن مرسوم نیست. در نظام فنی و اجرایی کارفرما ممکن است پیمانکار را به نمونه‌گیری از این بتن ملزم کند.

تعیین عیار بتن مگر

توجه داشته باشید که مقاومت بتن با عیار آن متفاوت می‌باشد. عیار بتن نشان می‌دهد که در یک متر مکعب از بتن چه مقدار سیمان مصرف شده است. در بتن مگر این عیار ۱۰۰ یا ۱۵۰ کیلوگرم می‌باشد. هر اندازه عیار بتن کمتر باشد یعنی مقدار ماسه آن بیشتر است. افزودن ماسه برای افزایش کارایی بتن انجام می‌شود.

نحوه اجرای بتن مگر

پس از اینکه گودبرداری و خاکبرداری انجام شد باید سطح تراز کف گود با در نظر داشتن نقشه کنترل شود. سپس پستی و بلندی‌های احتمالی رگلاژ شود. پس از این کار باید در نقاطی از زمین میلگرد کوبیده شود تا روی آنها تراز بتن مگر قرار گیرد. سپس بین این میخ‌ها ریسمان‌کشی شده و بلندی‌ها به صورت دستی صاف گردد. اگر میخ‌ها در امتداد نوار فونداسیون کوبیده شده باشند پس می‌توان از آنها به عنوان کروم برای تراز بتن به هنگام بتن‌ریزی استفاده کرد.

نکات اجرای بتن مگر

به هنگام گودبرداری باید مهندس نقشه‌بردار مدام تراز کف گود را چک کند. این کار برای جلوگیری از اضافه یا کاستی در گودبرداری می‌باشد. اگر قصد اجرای فونداسیون نواری دارید باید نوارهای فونداسیون گچ‌ریزی شوند. باید عرض بتن مگر را ۱۰ سانتیمتر بیشتر از عرض نوار فونداسیون تعیین کنید. این عرض اضافه برای استقرار قالب‌های فونداسیون می‌باشد.

حجم بتن مگر مصرفی برابر با سطح نوارهای فونداسیون یا سطح کل فونداسیون رادیه ضربدر  ضخامت آن می‌باشد. بر این اساس می‌توان حجم بتن مصرفی را بدست آورد. با در نظر داشتن حجم بتن باید تعداد نفرات لازم برای بتن‌ریزی را تعیین کنید. برای ساخت و اجرای بتن در کارگاه به ۲ نفر برای مخلوط کردن و ساخت بتن، ۲ نفر برای حمل بتن و ۱ نفر برای پخش بتن نیاز است.

چگونه بتن مگر را به بهترین نحو اجرا کنیم؟

• برای اینکه بتن مگر را به بهترین نحو اجرا کنید باید از ماسه دوبار شور برای ساخت بتن استفاده کنید. اگر این نوع ماسه در دسترس نبود می‌توانید از انواع دیگر استفاده نمایید اما بهترین نوع برای ساخت این بتن، ماسه دوبار شور است.
• از آنجایی که ضخامت این بتن کم است پس در فصول سرد سال امکان آسیب به آن وجود دارد. بهتر است بتن‌ریزی را به فصول گرم موکول کنید و یا اینکه در صورت ضرورت، لوازم گرمایشی لازم را تهیه نمایید.
• تراز کف گود را پیش از بتن‌ریزی کنترل کنید.
•  برای اینکه پرت کار در فونداسیون نواری کاهش یابد باید تا حد امکان قالب بندی را با تخته سانتی انجام دهید.
• برای جلوگیری از دوباره‌کاری حتما محل گچ‌ریزی و نوارهای فونداسیون را با دقت و تمرکز مشخص نمایید.

مزایا و معایب بتن مگر

بتن مگر دارای مزایا و معایبی می‌باشد. بدون شک مزایای این بتن بیشتر از معایب آن است زیرا چندین و چند سال است که در ساخت‌وساز از این بتن استفاده می‌شود. در این بخش ابتدا مزایا و سپس معایب این بتن را بررسی می‌کنیم.

مزایا بتن مگر

این بتن جلوی خروج آب را می‌گیرد و بدین شکل از پوک شدن بتن جلوگیری می‌کند. بتن مگر بین بتن اصلی و سطح خاک فاصله می‌اندازد. بدین شکل اسکلت سازه و فونداسیون از پوسیدگی و حملات سولفاتی در امان خواهند بود. بدین ترتیب دیگر نیازی به ساخت و استفاده از بتن ضد سولفات نیست. این بتن باعث می‌شود که فرآیند هیدراتاسیون و سفت شدگی بتن به بهترین نحو انجام شود. این بتن انتقال بار فوق‌العاده‌ای دارد.

بتن مگر با انواع شرایط جغرافیایی و آب‌وهواهای گوناگون همخوانی دارد. بر این اساس می‌توان در هر منطقه‌ای از آن استفاده کرد. این بتن تا حد زیادی زباله و ضایعات ساخت را کاهش می‌دهد. به کمک این بتن سطح زیر بتن اصلی صاف و یکدست می‌شود. مقاومت این بتن فوق‌العاده است و در برابر فشارهای وارده استحکام دارد. به کمک این بتن می‌توان فضاهای خالی را با دانه‌های شن و ماسه پر کرد.

معایب بتن مگر

اصلی‌ترین و مهمترین عیب بتن مگر شرایط و نحوه آماده‌سازی آن است. زیرا آماده سازی این بتن بسیار حساس بوده و تمام مراحل آن باید با دقت انجام شود. در صورتی که در طرح اختلاط این بتن اشتباهی پیش بیاید، بتن ترک می‌خورد و مزایای نامبرده را نخواهد داشت.

قیمت اجرای بتن مگر  

قیمت اجرای بتن مگر به عوامل مختلفی بستگی دارد.
این عوامل به شرح زیر است:

•  قیمت دستمزد نیروی کار برای ساخت، حمل و اجرای بتن
• روش تخلیه بتن و پمپی یا دستی بودن آن
• فاصله محل تخلیه به تراک میکسر
• ضخامت بتن
• قالب‌بندی نوار‌های فونداسیون یا عدم قالب‌بندی
• نوع شیفت‌کاری و شب یا روز بودن آن
• هزینه خرید ابزارآلات
• هزینه کرایه ماشین‌آلات و تجهیزات
• هزینه خرید مصالح

به طور کلی قیمت بتن مگر به عوامل گفته شده بستگی دارد. اگر متراژ بتن‌ریزی زیاد باشد پس مشخصا قیمت آن افزایش خواهد یافت. پس اگر متراژ محل بتن‌ریزی زیاد است باید بودجه لازم برای آن را فراهم سازید. زیرا هر چه مساحت بتن‌ریزی بیشتر باشد به مواد و مصالح بیشتری نیاز است.

از سوی دیگر عیار بتن را باید مد نظر قرار دهید. هر اندازه که عیار بتن بیشتر باشد پس قیمت آن بالاتر است. پس بر این اساس می‌توان گفت که بتن با عیار ۳۵۰ از بتن با عیار ۲۰۰ گران‌تر است. توجه داشته باشید که نوسانات بازار نیز در این بین باعث تغییرات چشمگیری در قیمت بتن مگر می‌شوند.

کلام پایانی در این مطلب کاربرد بتن مگر، نحوه اجرا به همراه مزایا و معایب آن بررسی کردیم. تمامی اطلاعات لازم در این مطلب به شما ارائه شده پس همه موارد را با دقت مطالعه نمایید. تمام کاربردها، نحوه اختلاط، اجرا و مزایا و معایب این بتن به طور کامل ارائه شده است. با این وجود در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان مجموعه ما در ارتباط باشید.

در صورت هر گونه سوال جهت ساخت سازه می توانید با ما در ارتباط باشید. (تماس با ما)